Polska Norma PN-N-18001:2004 –‘Systemy zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy – Wymagania’ jest oparta na brytyjskim, uznawanym międzynarodowo standardzie OHSAS 18001:1999 –‘Occupational health and safety management systems – Specification’. Występujące, drobne rożnice są praktycznie pomijalne. Ostatnio pojawiła się nowa wersja standardu OHSAS 18001:2007, która zastępuje poprzednią od 2009 roku. Zmiany dotyczą m.in. zwiększenia wymagań odnośnie bezpieczeństwa zdrowia oraz lepszej integracji ze standardem środowiskowym ISO 14001:2004. Jak dotychczas, próby stworzenia formalnego, międzynarodowego standardu ISO czy EN zakończyły się niepowodzeniem. Powodem były różnice w prawodawstwie dotyczącym bezpieczeństwa i higieny pracy w poszczególnych państwach.
System zarządzania OHSAS 18001 zaprojektowany jest tak, aby zintegrować go z systemem ISO 9001 i ISO 14001 i podobnie jak tamte jest oparty o zasadę ciągłego doskonalenia. Wytyczne pomagające we wdrażaniu systemu znajdują się w PN-N-18002:2000 – ‘Systemy zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy Ogólne wytyczne do oceny ryzyka zawodowego’.
OHSAS 18001 oferuje firmom możliwość prowadzenia systematycznych działań na rzecz poprawy BHP w ramach systemu spójnego z innymi standardami. Schemat działań w tym zakresie przedstawia się następująco:
- określenie i zadeklarowanie Polityki BHP;
- identyfikacja wymagań prawnych, ich udostępnienie w organizacji i ciągła aktualizacja;
- ustanowienie celów ogólnych i szczegółowych;
- planowanie działań dla osiągnięcia wyznaczonych celów:
- wyznaczenie służb i osób odpowiedzialnych za realizacje celów,
- określenie środków i zasobów niezbędnych do osiągnięcia celów,
- wyznaczenie terminów osiągnięcia celów;
- szkolenie, świadomość, kompetencje i motywacja:
- uświadamianie pracownikom zagrożeń występujących na stanowiskach pracy,
- uświadomienie konsekwencji nieprzestrzegania ustalonych procedur;
- komunikowanie się:
- informowanie pracowników o zagrożeniach, np. o wynikach pomiarów,
- komunikacja w relacjach ze stronami zewnętrznymi;
- dokumentacja BHP, w tym zapisy związane z wymaganiami prawnymi;
- zarządzanie ryzykiem zawodowym:
- identyfikacja zagrożeń na stanowiskach pracy,
- ocena ryzyka zawodowego;
- organizacja prac i działań związanych ze znaczącymi zagrożeniami;
- zapobieganie, gotowość i reagowanie na wypadki przy pracy i poważne awarie;
- sprawdzanie oraz działania korygujące i zapobiegawcze:
- monitorowanie aktualnego stanu BHP,
- badanie wypadków przy pracy, chorób zawodowych i zdarzeń potencjalnie wypadkowych.
Norma nie ustanawia żadnych bezwzględnych wymagań dotyczących BHP a jedynie zmusza do podjęcia zobowiązań w tym zakresie, stosownie do swojej strategii i możliwości organizacyjnych. Silny akcent jest kładziony na spełnianie wymagań prawnych oraz na relacje ze stronami zainteresowanymi, w tym ze swoimi pracownikami, w stosunku do których firma ma szereg obowiązków.
Wśród korzyści jakie firma może odnieść wdrażając OHSAS 18001 wymienia się:
- zmniejszenie liczby wypadków:
- zmniejszenie kosztów związanych z wypadkami,
- zmniejszenie absencji chorobowej,
- zmniejszenie czasów przestojów,
- zmniejszenie wydatków związanych z chorobami zawodowymi;
- zwiększenie wydajności dzięki poprawie warunków pracy;
- budowanie wzajemnego zaufania w organizacji skutkujące ogólną poprawą wszystkich procesów;
- uzyskanie wizerunku firmy bezpiecznej i przyjaznej (zwłaszcza po uzyskaniu Certyfikatu).